Dạy trẻ tự kỷ đi vệ sinh là một trong những nhiệm vụ khó khăn của cha mẹ, khi con bắt đầu lớn hơn chúng ta cần hình thành cho con thói quen tự đi vệ sinh mà không cần sự giúp đỡ của người lớn. Bài viết sau đây sẽ cung cấp những mẹo giúp cha mẹ khắc phục vấn đề này.
Một số mẹo hay giúp cha mẹ dạy trẻ tự kỷ đi vệ sinh đúng cách
Sau đây là một số mẹo hay chính là quy trình để cha mẹ dạy trẻ tự kỷ có thể tự đi vệ sinh:
Giải thích về công dụng của bồn cầu
Trước tiên cha mẹ nên dẫn dắt con đi từ công dụng của bồn cầu là để xử lý chất thải của con người một cách nhanh chóng, sạch sẽ. Bằng việc con sẽ ngồi lên bồn cầu và giải quyết nhu cầu sinh học của mình, sau đó ấn nút xả nước để chất thải được trôi đi, không gây ảnh hưởng đến môi trường.
Sau nhiều lần giúp con đi vệ sinh, dần dần sẽ tác động vào nhận thức của trẻ tự kỷ, con sẽ quen các thao tác và nắm được tác dụng của bồn cầu, định hình trong đầu nếu muốn đi vệ sinh thì phải tìm đến nơi đặt bồn cầu ở đó. Có nhiều trẻ không biết bồn cầu là gì, thậm chí ngay cả khi đi vệ sinh trẻ không thấy thoải mái mà còn sợ hãi, có trẻ lại tỏ ra thích thú. Vậy nên chúng ta nên giải thích cho con hiểu.
Dán tranh ảnh trong nhà vệ sinh
Nếu đó là nhà vệ sinh của gia đình, không phải nhà vệ sinh chung, thì cha mẹ có thể dán những hình ảnh mô tả từng bước một của việc đi vệ sinh một cách đúng và bình thường nhất, trong những trường hợp cha mẹ không tiện hỗ trợ con sẽ thấy và làm theo, sẽ mang lại những hiệu quả nhất định.
Khó khăn của trẻ tự kỷ là không biết lắng nghe để học qua lời cha mẹ chỉ dẫn, mà các bé sẽ tự học theo cách của mình, qua tranh ảnh cũng sẽ khả quan bởi trẻ biết bắt chước và làm theo một cách khuôn mẫu. Chính vì vậy bạn không nên bỏ qua bước này.
Dạy con cách cởi đồ và mặc đồ
Khi đã hình thành trong đầu con về những nội dung về việc con có thể tự đi vệ sinh mà không cần sự hỗ trợ, cha mẹ dần dần hãy dạy con cách mặc đồ không bị mặc trái, mặc lộn, và hãy nhắc lại từng thao tác mỗi khi mặc áo, quần cho con sau tắm và sau khi đi vệ sinh.
Trẻ tự kỷ đôi khi còn thông minh hơn trẻ bình thường, tuy nhiên nhận thức và còn nhiều mặt hạn chế khác mà chúng ta không dễ nhận ra, việc mặc quần áo là một trong những nhu cầu của trẻ tự kỷ tưởng chừng đơn giản nhưng cũng cần dạy cụ thể, chỉ bảo để con có thể chủ động từng bước một.
Dạy con rửa tay sau khi đi vệ sinh
Việc dạy con rửa tay sau khi đi vệ sinh là hoàn toàn cần thiết, giúp con giữ vệ sinh chung cho chính bản thân mình. Vì trong quá trình đi vệ sinh trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn và có thể gây bẩn ra tay, nên cha mẹ nên dạy con cả việc rửa tay để hình thành thói quen này cho trẻ tự kỷ.
Cha mẹ nên can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ, trong suốt quá trình nuôi dạy nên nói chuyện, đôi khi đơn giản là thuật lại việc giúp đỡ con bằng lời nói để con nghe và ghi nhớ, không ai có thể theo sát và hỗ trợ con đi vệ sinh mãi, sau khi con lớn dần và có thể nhận thức được việc giữ gìn vệ sinh cá nhân thì đó là thời điểm phù hợp để con tự làm.
Luôn dành lời khen cho trẻ tự kỷ
Việc dành lời khen ngợi khi con làm được một điều gì đó sẽ tác động tới việc phát triển điểm mạnh của trẻ tự kỷ, bé sẽ cảm thấy có động lực, thấy mình có ích hơn, từ đó không ngại thể hiện bản thân. Nếu con có thể đi vệ sinh, mặc dù còn gặp nhiều thách thức nhưng trẻ đã cố gắng vượt qua thì hãy dành tặng cho con một lời khen.
Khuyến khích con đi vệ sinh và đừng quên dành cho con một phần quà có thể là một món đồ chơi bé yêu thích, một món ăn ngon… kèm vỗ tay khen ngợi. Sau những lần như vậy trẻ không những đi vệ sinh giỏi hơn, chủ động mà còn giúp cha mẹ gần gũi con của mình.
Vậy khi nào cha mẹ có thể nhận biết con đã có thể tự đi vệ sinh hay chưa?
Dấu hiệu trẻ tự kỷ sẵn sàng tự đi vệ sinh
Trẻ tự kỷ khi lớn dần sẽ có những dấu hiệu của sự phát triển, một trong số đó là có nhu cầu tự đi vệ sinh để chủ động hơn trong vấn đề cá nhân của mình. Cha mẹ có thể dễ dàng nhận biết điều này qua các dấu hiệu sau:
- Trẻ có những hành động như tự ngồi xuống, vô thứ sờ xuống phần dưới quần của mình và im lặng.
- Trẻ tự kỷ biết thông báo cho người thân khi muốn đi vệ sinh hoặc đã tè dầm làm ướt quần áo.
- Chủ động ngồi xuống bồn cầu khi được người lớn cho đi vệ sinh mà không cần cha mẹ hướng dẫn, sau khi đi xong tự biết mặc quần hoặc muốn được cha mẹ vệ sinh cho.
- Đi vệ sinh đều đặn, hoặc có khả năng nhịn tiểu nếu đang ở ngoài hoặc ngại không chia sẻ với người lạ.
- Cảm thấy khó chịu như mếu máo, hoặc khóc khi cha mẹ không thay quần cho ngay.
- Khi mới đi vệ sinh mà chưa được cha mẹ lau rửa cho, trẻ sẽ vén áo và không ngồi hay nằm ngay lúc ấy, bởi con nhận thức được là mình chưa được sạch sẽ trở lại.
Tuy nhiên, quá trình điều trị trẻ tự kỷ để bé sinh hoạt như người bình thường thì đó là một điều vô cùng khó khăn, hầu như cha mẹ sẽ không thể tự làm được nếu không có sự hỗ trợ từ các trung tâm phục hồi chức năng cho trẻ tự kỷ, bởi con cần sự can thiệp sớm để có thể tự lo cho mình những hoạt động cơ bản.
Vậy việc dạy con đi vệ sinh đúng cách sẽ có ý nghĩa như thế nào?
Ý nghĩa của việc dạy trẻ tự kỷ đi vệ sinh đúng cách
Dạy trẻ tự kỷ đi vệ sinh một cách thành công là điều vô cùng cần thiết, bởi sử dụng nhà vệ sinh là kỹ năng cơ bản mà bất kỳ trẻ nào cũng nên được rèn luyện để tự thực hiện được, trẻ không những có thể chủ động trong việc giải quyết vấn đề sinh học của mình mà không cần nhờ đến sự giúp đỡ của cha mẹ nữa, hình thành thói quen và sự trường thành trong nhận thức của mình.
Trẻ tự kỷ sẽ tự cảm thấy tin vào khả năng của chính bản thân mình sau nhiều lần như vậy, con sẽ tự đi vệ sinh đều đặn hơn và tự tin hơn. Dần dần con sẽ tồn tại tốt hơn trong nhiều môi trường khác nhau khi tự nhận thức được việc chăm sóc bản thân, không còn lo sợ hay rụt rè như trước.
Về phía cha mẹ, việc con tự đi vệ sinh đúng cách sẽ giúp các bậc phụ huynh cảm thấy nhẹ nhõm hơn, yên tâm về con nhiều hơn. Bởi giúp con vệ sinh cá nhân là công việc gặp khá nhiều khó khăn, ngày càng phức tạp khi con lớn, tâm sinh lý thay đổi phụ thuộc vào từng bé. Vì vậy dạy trẻ được điều gì thì tốt cho cả con và cả cha mẹ điều đó.
Nếu các bạn đang gặp vấn đề trong việc cải thiện cho con mắc hội chứng tự kỷ thì nên cho con đi khám để được chẩn đoán, lắng nghe lời khuyên của chuyên gia và những người có chuyên môn để có thể hỗ trợ giúp con có cơ hội hồi phục, có môi trường cải thiện chứng tự kỷ hiệu quả nhất.
Trên đây là một số mẹo hay giúp cha mẹ dạy trẻ tự kỷ tự đi vệ sinh đúng cách mà không cần sự giúp đỡ của người lớn. Tùy thuộc vào từng trường hợp mà các bạn có thể áp dụng những cách khác nhau, mong rằng bài viết hữu ích đối với tất cả độc giả.
